جنگ بین اوکراین و روسیه ادامه دارد، تحریم های غرب، شروع به فلج کردن بزرگترین پروژه صادرات گاز کرده است. در دریای سرخ، که 10 درصد نفت دریایی جهان از طریق آن تردد می کند، تردد کشتی ها همراه با ریسک می باشد. اعتراضات محلی در 3 ژانویه تولید یک میدان نفتی مهم لیبی را متوقف کرد. خشکسالی شدید در آمازون خطر حمل و نقل ذرت از برزیل، بزرگترین صادرکننده غلات در جهان را با مشکل مواجه می کند. ولی فعلا در سراسر بازارهای کالا، آرامش به نوعی حاکم است.
پس از چند سال افزایش دو رقمی، شاخص کالای بلومبرگ، معیاری که قیمتهای مواد خام را پوشش میدهد، در سال 2023 بیش از 10 درصد کاهش یافت (مطابق نمودار). قیمت نفت با اندکی کمتر از 80 دلار در هر بشکه، در سه ماهه گذشته 12 درصد کاهش یافته است و بسیار کمتر از سطح سال 2022 است. قیمت گاز اروپا نزدیک به پایین ترین سطح خود در دو سال اخیر است. دانه ها و فلزات نیز ارزان هستند.
پس از شوک های متوالی که قیمت ها را در اوایل دهه 2020 ملتهب کرد، بازارها خود را تطبیق دادند. تقاضا که با مصرف سرکوب شده مهار شده، نسبتاً محدود شده است. اما این واکنش عرضه به افزایش قیمتها، به شکل افزایش تولید و تغییر جریانهای تجاری است که جهان امروز را مقاومتر میکند. سرمایه گذاران آرام هستند زیرا سطح عرضه برای بسیاری از کالاها نسبت به اواخر دهه 2010 بهتر به نظر می رسد.
به عنوان مثال روغن را در نظر بگیرید. در سال 2023 افزایش تولید از کشورهای خارج از سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدان آن، گروهی موسوم به اوپک پلاس، برای پوشش افزایش تقاضای جهانی کافی بود. این امر باعث شد تا اتحادیه تولید خود را به میزان 2.2 میلیون بشکه در روز کاهش دهد که معادل 2 درصد از عرضه جهانی است تا قیمت ها را ثابت نگه دارد. با این وجود، بازار تنها در سه ماهه پایانی از مازاد عرضه کوتاهی کرد. Kpler، یک شرکت داده، میانگین مازاد عرضه 550000 بشکه در روز را در چهار ماه اول سال 2024 پیش بینی می کند که برای پر کردن ذخایر تقریباً به همان اندازه که در طول ماه های گرم تابستان کاهش یافته بود کافی است. بشکه های جدید از برزیل، گویان و به ویژه آمریکا می آیند، جایی که افزایش بهره وری کاهش تعداد دکل ها را جبران می کند.
در اروپا خرید دیوانهوار از زمان آغاز جنگ روسیه و زمستان معتدل به حفظ سطح ذخیرهسازی گاز در حدود 90 درصد ظرفیت، بسیار بالاتر از میانگین پنج ساله کمک کرده است. شرکت مشاوره ریستاد انرژی، پیش بینی می کند که با فرض آب و هوای عادی و بدون اختلال بزرگ، تا پایان ماه مارس نزدیک به 70 درصد پر باقی بمانند، پیش بینی می کند که به راحتی از هدف 45 درصدی کمیسیون اروپا تا اول فوریه عبور کند. ذخایر فراوان ، قیمت گاز را نه تنها در اروپا بلکه در آسیا پایین نگه میدارد و به نوبه خود باعث ایجاد انگیزه برای تغییر بیشتر زغال سنگ به گاز در تولید برق در همه جا خواهد شد. این به کاهش قیمت زغال سنگ کمک می کند که قبلاً به دلیل افزایش شدید تولید در چین و هند کاهش یافته است.
عرضه لیتیوم و نیکل استخراج شده نیز در حال رونق است. کبالت، محصول جانبی تولید مس و نیکل، همچنان قوی است و قیمت فلزات سبز را کاهش می دهد. افزایش کاشت غلات و دانه های سویا (خارج از اوکراین) و آب و هوای مطبوع، صاحب نظران را بر آن داشته تا پس از یک سال سرسبز 2023-2024، رکورد تولید را در 25-2024 پیش بینی کنند. رابوبانک، یک وام دهنده هلندی، می گوید که این میانگین نسبت موجودی به مصرف در صادرکنندگان مواد غذایی را که یک عامل تعیین کننده کلیدی قیمت هاست، از 13 درصد به 16 درصد می رساند.
عرضه فراوان، نیمه اول سال را آرام نشان می دهد. پس از آن، مازاد ممکن است کاهش یابد. ممکن است تولید نفت غیراوپک کاهش یابد. تأخیر در برخی از پروژههای پایانههای مایعسازی آمریکا، که در ابتدا قرار بود صادرات آنها در سال 2024 آغاز شود، تلاشهای اروپا برای ذخیرهسازی مجدد گاز را ناکام خواهد گذاشت. قیمت پایین غلات، حاشیه سود کشاورزان را از بین می برد و کشت را تهدید می کند. بازارها بیشتر در معرض شوکها قرار میگیرند، که سه مورد از آنها برجسته میشوند: بازگشت شدید اقتصادی، آب و هوای بد و انفجارهای نظامی.
صرف نظر از اینکه اقتصادهای بزرگ از رکود اجتناب می کنند یا نه، انتظار می رود سرعت رشد جهانی کند باشد که حاکی از رشد متوسط تقاضای مواد خام است. انتظار می رود تورم نیز کاهش یابد، بنابراین کالاها به عنوان یک پوشش مالی جذابیت کمتری خواهند داشت. اما غافلگیری غیرممکن نیست. به نظر می رسد در چین، بازارهای رایج کالاها، احتمال کمتری نسبت به آمریکا وجود داشته باشد، جایی که ممکن است به زودی نرخ های بهره کاهش یابد و رشد زیرساخت ها در حال افزایش است. بانک لیبروم محاسبه میکند که افزایش یک درصدی در پیشبینی رشد سالانه تولید ناخالص داخلی جهانی، تقاضای کالاها را 1.5 درصد افزایش میدهد.
آب و هوای عجیب تأثیر عمیق تری خواهد داشت. زمستان اروپا هنوز به پایان نرسیده است، همانطور که در فصل سرما که به تازگی آغاز شده است، گواه آن است. ریستاد تخمین می زند که یخ زدگی پایدار می تواند اروپا را مجبور به استفاده از 30 میلیارد متر مکعب گاز اضافی یا 6 تا 7 درصد از تقاضای معمول خود کند. این می تواند منطقه را به رقابت تهاجمی تر با آسیا برای تامین منابع سوق دهد. یک غافلگیری اقلیمی همچنان در بازارهای گندم مخرب تر خواهد بود، به ویژه اگر روسیه، بزرگترین صادرکننده را که از سال 2022 برداشت های زیاد داشته است، تحت تأثیر قرار دهد. به دلیل افزایش مصرف، که قرار است در این فصل رکورد بزند، ذخایر جهانی گندم در حال حاضر به پایین ترین سطح خود از سال 16-2015 رسیده است.
در مورد جنگ چطور؟ چهار پنجم صادرات مواد غذایی روسیه و همچنین 2 میلیون بشکه نفت خام از طریق دریای سیاه انجام می شود. تکانهای دریایی میتواند قیمتها را تکان دهد، اگرچه افزایش تولید از اوپک پلاس و فشار بینالمللی برای محافظت از محمولههای مواد غذایی، بازارها را آرام میکند. خورخه لئون از ریستاد میگوید، شعلهور شدن دریای سرخ، که احتمالاً ناشی از کمپین مستمر آمریکا علیه حوثیها است، میتواند باعث افزایش 15 درصدی قیمت نفت شود – اگرچه این ممکن است طولانی هم نباشد. جنگی که ایران و سایر کشورهای خلیج فارس را درگیر می کند، که امروزه بیشتر ظرفیت تولید استفاده نشده در آن قرار دارد، چیزی است که واقعاً باعث هرج و مرج می شود. پتانسیل قیمتهای وحشتناکی که در مارس 2022 پیشبینی شده بود، زمانی که قیمت بشکهها در 200 دلار ممکن به نظر میرسید، میتواند بازگردد.
برای بازارهای کالایی کورکورانه، چیزی افراطی – یا ترکیبی از رویدادهای کمتر افراطی اما هنوز بعید لازم است. به نظر می رسد که این آرامش چندانی نیست. آنها در این دهه چندین بار توسط رویدادهای غیر محتمل مشابه کور شده اند.
نظرات کاربران