مجتبی رستمی، کارشناس ارشد واحد ریسک و مهندسی مالی شرکت تامین سرمایه امید در گفت و گو با خبرگزاری صدای بورس: مردم به دلیل هزینۀ فرصتی که برای پول وجود دارد و با توجه به سطح تورم در اقتصاد، انتظارات مختلفی از سرمایه‏ گذاری و نرخ بازگشت پول دارند. از طرف دیگر سرمایه‏ گذاری ابعاد مختلفی دارد و می‏توان وجوه مازاد بر مصرف را در بازارهای مختلفی از جمله بازار پول، بازار سرمایه، بازار مسکن، بازار طلا و … سرمایه‌‏گذاری کرد. بنابراین برای اقدام به سرمایه‏ گذاری در هر یک از این بازارها نیاز به حداقلی از سطح سواد مالی وجود دارد.

وی افزود: سواد مالی و ترجیحات اقتصادی محرک‏های مهم سلامت، درآمد و رفاه عمومی محسوب می‏شوند. سواد مالی، به مفهوم «ترکیبی از آگاهی، دانش، مهارت، نگرش و رفتار لازم برای اتخاذ تصمیم‏های سالم اقتصادی و در نهایت رسیدن به رفاه مالی فردی»، یک مهارت مهم برای زندگی موفق اقتصادی است. یکی از موضوع‏هایی که ممکن است سواد مالی را تحت تأثیر قرار دهد فرهنگ آن جامعه است. فرهنگ به عنوان مجموعه‏ای از عقاید، هنجارها و ترجیحات تعریف می‌‏شود که در بین اعضای یک گروه اجتماعی مشترک است.

رستمی در ادامه عنوان کرد: از دیدگاه اقتصادی، فرهنگ ممکن است دانش مالی و تصمیم‏گیری را از طریق تغییر سیستماتیک در زمان یا ترجیحات ریسک یا تغییر در هنجارهای اجتماعی در مورد میزان تحمل بدهی و نحوۀ بازپرداخت آن بدهی و … تحت تأثیر قرار دهد. از دیدگاه روانشناختی نیز فرهنگ ممکن است بیشتر بر دانش مالی و تصمیم‏ گیری از طریق تفاوت در جامعه‏ پذیری مالی یا نوع نگرش به پول تأثیر بگذارد. در این خصوص می‏توان به هنجارهای مربوط به پس‌‏انداز و بدهی اشاره کرد که می‏‌تواند عامل مهمی در تأثیر فرهنگ بر سواد مالی باشد.

با این حال مطالعات نشان می‏‌دهد که افراد و خانوارها در درک مفاهیم سادۀ مالی مانند ارزش مرکب پول، متنوع‏‌سازی پرتفوی و ارزش زمانی پول مشکلات عمده‏ای دارند. این عدم دانش و کمبود سواد مالی در گروه‌‏های سنی مختلف مشاهده می‏‌شود و به نظر می‏‌رسد یک پدیدۀ گسترده در کشورهای صنعتی و در حال توسعه است.

کشور ما نیز از این قائده مستثنی نیست و کمبود سواد مالی در میان اقشار مختلف جامعه به وضوح قابل مشاهده است. به عنوان مثال آنچه که طی سالیان اخیر در بازار سرمایۀ ایران مشاهده می‌‏شود رفتار توده‌‏ای سرمایه‌گذاران در خرید و فروش و معاملات سهام به پیروی از سبدگردان‏‌های غیررسمی (معامله‏‌گران و صاحبان گروه‏‌های سهامی در شبکه‏‌های اجتماعی از جمله تلگرام) است که این موضوع ناشی از سطح پایین یا عدم سواد مالی در سرمایه‏‌گذاران است. همچنین پیوستن به صف‏‌های خرید یا فروش سهام در بورس اوراق بهادار بدون هیچ‏‌گونه اطلاعات و همچنین ضعف در تحلیل، از دیگر شواهدی است که نشان دهندۀ سطح پایین سواد مالی در میان سرمایه‏‌گذاران علی‏‌الخصوص سرمایه‏‌گذاران انفرادی (حقیقی) است. در راستای این مثال‏‌ها و به طور اخص، می‏‌توان بیان کرد که سرمایه‏‌گذاری در بازار سرمایه و اوراق بهادار به دو نوع دانش شامل تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال نیازمند است. طبیعتاً تسلط کامل بر مباحث مالی و سرمایه‏‌گذاری برای همگان میسر نیست. بلکه تقویت سطح سواد مالی تا حدی که بتوان تصمیم‏‌های اولیۀ سرمایه‏‌گذاری را اتخاذ کرد، لازم می‌کند.

بر همین اساس شرکت تأمین سرمایۀ امید در راستای مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود و همچنین در راستای رویکردهای سازمان بورس و اوراق بهادار، با هدف ارتقای فرهنگ سرمایه‌‏گذاری و سواد مالی در عموم شهروندان، از سال 1398 اقدام به طراحی و پیاده‌سازی سامانۀ آموزش و سنجش سواد مالی با عنوان «آکادمی مالی امید» کرده است. علاقمندان به مباحث مالی و سرمایه‌‏گذاری در بورس اوراق بهادار می‏‌توانند در آکادمی مالی امید سطح سواد مالی خود را به‏‌خصوص از نظر تحلیل بنیادی تقویت کنند و از این طریق تصمیم‌‏های سرمایه‏‌گذاری خود را در خرید و فروش اوراق بهادار با پشتوانۀ علمی همراه سازند.

در آکادمی مالی امید خدمات متنوعی به کاربران ارائه می‌‏شود که از آن جمله می‏‌توان به سنجش آنلاین سواد مالی از طریق برگزاری آزمون‏‌های منظم و آموزش دانش مالی در سه سطح مقدماتی، متوسطه و پیشرفته در کنار ارائه کلاس‏‌های حضوری و دوره‏های آموزشی برای افراد علاقه‌‏مند با دعوت از اساتید برجستۀ مالی و اقتصادی اشاره کرد.

رستمی در نهایت مطرح نمود: ضمن آن‏که علاقه‏‌مندان می‏توانند از «دیکشنری تخصصی مالی امید» و برترین کتب معرفی‏‌شده در این حوزه به منظور افزایش تسلط خود بر مباحث مرتبط بهره‏‌مند شوند. امکان ارائه مشاورۀ مدیریت ریسک و سرمایه‏‌گذاری به افراد حقیقی و حقوقی نیز در آکادمی مالی امید فراهم آمده است. علاقه‌‏مندان برای آشنایی هر چه بیشتر با خدمات قابل ارائه در آکادمی مالی امید می‏توانند به تارنمای آکادمی به نشانی www.omidfa.ir مراجعه کنند.