دکتر علی پازوکی / معاون سرمایه گذاری تامین سرمایه امید
به دلیل محدود بودن طلا در طبیعت و ماهیت فیزیکی آن که هیچ گاه از بین نمی رود و از طرفی به دلیل ماده شیمیایی با هیچ عنصر دیگری واکنش نشان نمی دهد باعث شده است این فلز گران بها مورد توجه قرار بگیرد از طرف دیگر برای استخراج تنها یک اونس طلا به چندین تن سنگ معدن نیاز می باشد به همین دلیل هزینه استخراج یک انس طلا که در حدود 110 دلا رمی باشد.بازار طلا هر چند از نظر نقدشوندگی به بازار ارز شباهت دارد اما نزد سرمایه گذاران از امنیت بیشتر برخوردار می باشد و همین موضوع طبق تحقیقات صورت گرفته باعث می شود که سرمایه گذاران بین المللی دوتا ده درصد سرمایه های خود را به صورت طلا نگهداری می کنند.
از سال 1492 تا 1600 کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی و جزایر واقع در کارائیب بیشترین مقدار استخراج طلا را داشتند و معاملات تجاری عمدتا در این کشورها انجام می گرفت در اواسط قرن هفدهم کلمبیا، پرو، اکوادر، پاناما و جزایر اطراف آن بیش از 61 درصد از طلاهای کشف شده جدید را به نام خود ثبت کردند در قرن هجده، این کشورها حدود 80 درصد طلای جهان را عرضه می کردند.
پس از اکتشاف طلا در کالیفرنیا در سال 1848 آمریکای شمالی به عنوان بزرگترین تولید کننده و عرضه کننده طلای جهان شناخته شد. از سال 1850 تا 1875 مقدار اکتشاف طلا در جهان از 350 سال گذشته آن بیشتر شد.
به طورمعمول تغییرات قیمت در دو چرخه 5.5 و 10.5 ساله رخ می دهد یعنی هر 10.5 سال یک بار طلا به کف قیمت تاریخی رسیده و مجددا شروع به رشد می کند. شاید هیچ بازار جهانی به اندازه طلا جذابیت سرمایه گذاری نداشته باشد. از نظر تاریخی قیمت طلا همیشه با نوسانات زیادی مواجه بوده است بنابراین اگر سرمایه گذاران با دید کوتاه مدت طلا خریداری کنند بی شک زیان خواهند کرد.
با توجه به تحولاتی که طی سالهای اخیر در بازار طلا اتفاق افتاده، باعث شد تا قیمت طلا در طی سال های 1971 تا 2025 ، قیمت جهانی اونس طلا افزایش داشته است به طوری که هر اونس طلا از 35 دلار در سال 1971 به 3300 دلار در سال 2024 رسیده است.
قیمت طلا علاوه بر عوامل موثر بر عرضه و تقاضا طلا به تفاوت های موجود اقتصاد آمریکا و سایر کشورهای جهان نیز بستگی دارد. بررسی های نمودار طلا و دلار نشان دهنده رابطه معکوس بین قیمت دلار و طلا می باشد. سایر عوامل موثر بر قیمت طلا شامل ذخایر ارزی کشورها، نوسانات بازارهای مالی، تغییرات نرخ بهره بانکی آمریکا، تورم جهانی، تغییرات قیمت جهانی نفت و وقایع سیاسی و جغرافیایی است.
تقاضای طلا در جهان
چه عواملی بر میزان تقاضای طلا در جهان موثرند؟ در یک جمله می توان گفت که به چه دلیل ماهیت استراتژیک طلا، قیمت آن در بازار جهانی تحت تاثیر نیروهای داخلی بازار و نیروهای خارجی بازار، عوامل اقتصادی و سیاسی تعیین می شود. در بازار جهانی چهار گروه متقاضی طلا وجود دارد.
بخش زیورآلات بیش از 50 درصد از تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده است.
بخش صنعت بیش از 10 درصد از تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده است.
بخش سرمایه گذارای و بانک مرکزی نیز بخش قابل توجهی از تقاضا را شامل می شوند.
به طور کلی عوامل محرک بازار ارز در ایران را می توان در 4 دسته تقسیم نمود.
بحران نظام بانکی
عوامل قانونی و نظارتی
عوامل سیاسی
عوامل اجتماعی
سکه امامی و گواهی سپرده
به آزاد دلار×دلار به جهانی انس×.23534=سکه ذاتی ارزش
سکه ذاتی ارزش+2.253=17عیار مثقالمظنه
صندوق های سرمایه گذاری مشترک (etfs)
نهادمالی با شخصیت مستقل که در انواع ابزارهای مالی سرمایه گذاری می کند و مالکان آن به نسبت سرمایه گذاری خود در سود و زیان صندوق شریک اند.
اولین صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا در ایران در سال ۱۳۹۵ تأسیس شد. در سالهای بعد، صندوق‌های طلای بیشتری به بازار سرمایه ایران معرفی شدند. در سالهای اخیر، به ویژه با عملکرد خوب طلا در بازار و رشد ارزش دارایی‌های صندوق‌های طلا، شاهد پذیره‌نویسی صندوق‌های جدید بوده‌ایم.
تاریخچه تفصیلی صندوق های طلا در ایران:
سال ۱۳۹۵:
اولین صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا در ایران افتتاح شد.
سالهای بعد:
صندوق‌های طلای دیگری مانند زر، گوهر و عیار نیز به بازار معرفی شدند.
سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹:
هیچ صندوق طلای جدیدی پذیره‌نویسی نشد.
سال ۱۴۰۰:
مجدداً شاهد پذیره‌نویسی صندوق‌های طلای جدیدی مانند کهربا و مثقال بودیم.
سال ۱۴۰۱:
صندوق گنج از صندوق سهامی به صندوق طلا تغییر ماهیت داد و صندوق‌های زرفام، ناب و نفیس نیز پذیره‌نویسی شدند.
سال ۱۴۰۲:
صندوق تابش از یک صندوق مختلط به صندوق طلا تبدیل شد و صندوق‌های آلتون و جواهر نیز پذیره‌نویسی شدند.
پایان سال گذشته:
در اواخر سال گذشته، شاهد پذیره‌نویسی صندوق‌های جدیدی مانند درخشان، لیان، آتش و زروان بودیم. همچنین در ادامه صندوق‌های قیراط، زمرد و امرالد نیز پذیره‌نویسی شدند و صندوق گلدیس از یک صندوق سهامی به صندوق طلا تغییر ماهیت داد. در مجموع، تعداد صندوق‌های طلای فعال در پایان سال گذشته به ۲۱ عدد رسید.
دلایل رشد صندوق‌های طلا:
عملکرد خوب طلا در بازار.
رشد قابل توجه ارزش دارایی‌های صندوق‌های طلا.
افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا برای سرمایه‌گذاران.
انواع تحلیل ها و پیش بینی بازار سکه
فاندامنتال: بررسی اخبار و شرایط سیاسی و اقتصادی در این تحلیل با توجه به رویدادهای اقتصادی کشورهای تاثیر گذار بر قیمت جهانی انس از قبیل امریکا و شاخص دلار و نرخ بهره آمریکا و همچنین نرخ رشد اقتصادی و نرخ بیکاری می توان نسبت به تعیین قیمت جهانی پیش بینی نمود به طوری که در صورت کاهش نرخ بهره قیمت جهانی انس طلا با افزایش مواجه می گردد همچنین در صورت کاهش شاخص دلار قیمت جهانی انس روند افزایشی به خود می گیرد و عوامل سیاسی که باعث تغییر قیمت نفت می کردن سرمایه گذاری در طلا را به عنوان کالای امن قلمداد نموده و همین موضوع باعث افزایش قیمت طلا می گردد.
تکنیکال: گروهی دیگر از تحلیل گران معتقدند که قیمت هر کالا نشان دهنده اطلاعات هم گذشته و هم آینده می باشد و تاریخ تکرار پذیر می باشد. بر همین اساس با استفاده از ابزاهای تحلیل تکنیکال به تحلیل قیمتی انس طلا می پردازند.