وجیهه خلیلی، مدیر تأمین مالی، تأمین سرمایه امید در گفتگو با ماهنامه بازار سرمایه: اوراق مشارکت در ایران از سال 1373 توسط دولت، شرکت های دولتی و شهرداری ها به عنوان ابزار تأمین مالی پروژه ها و در بستر سیستم بانکی انتشار یافت. البته در سال 1384 نیز با بسترسازی صورت گرفته، انتشار اولین اوراق مشارکت در بستر بازار سرمایه صورت پذیرفت و از آن پس، به عنوان شناخته شده ترین ابزار تأمین مالی از طریق انتشار اوراق بدهی، مورد استفاده شرکت ها قرار گرفت.
وی افزود: با تنوع بخشی ابزارهای بدهی طی دهه اخیر، تصویب دستورالعمل ها و به کارگیری انواع اوراق صکوک و سلف، به مرور سهم انتشار اوراق مشارکت از کل اوراق منتشره در بازار سرمایه کاهش یافت، به طوری که انتشارآخرین اوراق مشارکت در بازار سرمایه مربوط به سال 1398 بود. البته دلیل اصلی این امر،شاید سهولت بکارگیری سایر ابزارهای بدهی جدید تعریف شده در مقایسه با اوراق مشارکت در بازار سرمایه است.
بازار پول همچنان مورد توجه
خلیلی با اشاره به اینکه در انتشار اوراق مشارکت، باید پروژ های خاص و با درصد مشارکت با اهمیت از سوی ناشر تعریف شده و موجود باشد، بیان داشت: همچنین با توجه به مشارکتی بودن ابزار، الزام ناشر به محاسبه و پرداخت مابه التفاوت سود قطعی و علی الحساب، پس از دوره عمر اوراق به خریداران اوراق نیز وجود دارد.
البته در خصوص استفاده از مبالغ ناشی از انتشار اوراق نیز نظارت دقیق توسط امین اوراق انجام می گیرد تا وجوه، فقط در پروژه مبنای انتشار هزینه شود. همچنین در مقایسه، به عنوان نمونه، شرکتی که مالک یک دارایی با ارزش) زمین، ساختمان، ماشین آلات، تجهیزات و…( است می تواند با انتشار اوراق اجاره به میزان ارزش روز این دارایی، تأمین مالی داشته و با پرداخت هزینه تأمین مالی ثابت و قطعی، وجوه حاصل را صرف نیازهای مختلف شرکت کند.
به گفته این فعال بازارسرمایه در اکثر کشورها و به ویژه اقتصادهای توسعه یافته، بخش عمده تأمین مالی شرکت ها از طریق بازارسرمایه و در قالب ابزارهای بدهی و سرمایه ای موجود در آن صورت می پذیرد، ولی سیستم اقتصادی ایران هنوز بانک محور بوده و بانک ها منبع اصلی تأمین مالی دولت و شرکت ها بوده و هستند.
زمین های برای رشد و تعمیق
مدیر تأمین مالی تأمین سرمایه امید تصریح کرد: بنابراین انتشار اوراق سهم با اهمیتی از تأمین مالی بنگاههای اقتصادی در کشور را نداشته است؛ البته در حال حاضر با وجود مشکلات ساختاری سیستم بانکی و عدم توانایی پاسخگویی آن به نیاز تأمین مالی شرکت ها، این رویکرد در اقتصاد ایران نیز تحت تأثیر قرار گرفت. به طوری که طی سال های اخیر، کمبود منابع بانکی داخلی درکنار عدم دسترسی به تأمین مالی خارجی، زمینه ساز آشنایی بیشتر شرکت ها با انتشار اوراق بدهی به عنوان یک ابزار مناسب جایگزین تسهیلات بانکی را فراهم آورده و شاهد ظهور تقاضا در این زمینه بوده ایم. خلیلی معتقد است: با راه اندازی و بکارگیری ابزارهای جدید از جمله اوراق وکالت، همچنین تسهیل روند انتشار اوراق و برطرف کردن موانع موجود، شاهد رشد و تعمیق اوراق بدهی و استقبال بنگاه های اقتصادی از این ابزار تأمین مالی برای پوشش نیازهایشان خواهیم بود.
نظرات کاربران