نهادهای ناظر و تصمیم گیر ائم از وزارت اقتصاد، شورای عالی بورس، بانک مرکزی، بیمۀ مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکتها و بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران و سایر شرکتهای تولیدی و نهادهای مالی و پولی همگی با سناریوهای مختلفی از تصمیم گیری برای آینده و رقابت در آن شرایط مواجه هستند.
مجتبی رستمی نوروزآباد، مدیر ریسک و مهندسی مالی شرکت تأمین سرمایۀ امید (سهامی عام) در گفتگو با هفته نامه اطلاعات بورس مطرح نمود:
در همین راستا پیچیدگیها و عدم اطمینان محیطی، تصمیم گیری در هر سطحی (کلان و جزئی) را نیازمند سناریوپردازی می نماید. در فرآیند سناریوپردازی و تصمیم گیری برای آینده، داده و اطلاعات نقش اصلی را ایفا می کند، بنابراین ارائه سناریوهای قابل اتکا و مبتنی بر واقعیت نیازمند داده های صحیح و طبقه بندی شده از رویدادهای گذشته است. به عنوان مثال پیش بینی روند متغیرهای کلان اقتصادی، از جمله نرخ بهره، نرخ ارز، بیکاری، تورم و …، در زیرمجموعۀ تجزیه و تحلیل ریسک های سیستماتیک برای تشکیل ماتریس SWOT صنایع مختلف و تصمیم گیری برای آیندۀ این صنایع در سایۀ ریسک های پیشرو، نیازمند بانک دادۀ متمرکز از این متغیرها در طول سالیان گذشته است. این در حالی است که با یک جستجوی ساده می توان متوجه شد که متأسفانه یا دسترسی به این داده ها با در نظر گرفتن اصل قابل اتکا بودن آنها وجود ندارد و یا مراکز مختلف با روش های مخصوص به خود داده های مختلف و متمایز از یکدیگر را در خصوص هر کدام از این شاخصها ارائه نموده اند. در صورتی که می توان با مدیریت صحیح سعی در متمرکز و یکپارچه نمودن اطلاعات و داده های این چنینی توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی نمود.
در بحث خاص این موضوع و به عنوان مثالی دیگر، عملیات ناشی از فعالیت های سازمان بورس و اوراق بهادار و تمامی نهادهای تحت نظارت، در طبقات مختلفی به صورت دائم منجر به تولید داده و اطلاعات می شود که متأسفانه در سالیان اخیر هیچ گاه مرکز جامع و متمرکزی از این داده ها و اطلاعات در اختیار نبوده است. سه طبقۀ اصلی از داده های تولیدی شامل معاملات مربوط به بورس و فرابورس (به صورت رشته ای در گروه های مختلف شرکت، صنعت و کل بازار)، آمار مربوط به انتشار اوراق بدهی (در زیربخش های اوراق شرکتی، شهرداری و دولتی) و آمار مربوط به صندوق های سرمایه گذاری (از جمله NAV و بازدهی در دوره های مختلف زمانی) می باشد. در حال حاضر برای جمع آوری اطلاعات و داده های مربوط به هر کدام از این بخش ها، ناگزیر باید به پایگاه های اطلاع رسانی مختلف وابسته به ذینفعان این داده ها مراجعه کرد که باز هم متأسفانه تجارب چندین سال گذشته نشان می دهد در آمار دریافتی خلاءهای بسیاری از نظر قابلیت استناد و همچنین روایی داده ها وجود دارد. حال آنکه در سایر کشورها و به عنوان مثال در آمریکا، از جمله با مراجعه به خدمات داده های تحقیقاتی وارتون (Wharton Research Data Services (WRDS)) شامل کامپیوستت (COMPUSTAT Data Files) و کریسپ (CRISP) (مرکز تحقیقی قیمت اوراق بهادار دانشگاه شیکاگو) می توان نزدیک به 100 درصد داده های مورد نیاز در بخش های مختلف بورس های آمریکا را با میزان بالایی از کاربرپسند (User Friendly) بودن آنها استخراج و مورد استفاده قرار داد.
همچنین به عنوان مثالی دیگر و در مرحلهای فراتر، وبسایت تحقیقاتی و کتابخانۀ دادۀ Kenneth R. French به عنوان یکی الگوی مثال زدنی، تمامی شاخص های مورد نیاز برای تخمین و تحلیل مدل های سه و پنج عاملی فاما و فرنچ را کاملاً به روز ارائه می نماید.
بنابراین همانگونه که ذکر گردید و با استناد به اهمیت علم داده در تصمیم گیری در دنیای پرمخاطرۀ امروز، در مرحلۀ اول سازمان بورس و اوراق بهادار و در مرحلۀ دوم و در سطحی کلان تر، وزارت امور اقتصادی و دارایی با راه اندازی پایگاه دادۀ متمرکز از تمامی داده های اصلی و جزئی تولید شده در فرآیندهای پولی، بانکی و مالی می تواند ضمن افزایش روایی داده های مورد استفادۀ پژوهشگران و فعالان جامعۀ دانشگاهی، زمینۀ تصمیم گیری و سناریوپردازی کارا را بر مبنای داده های سازمان یافته و قابل اتکا فراهم سازد تا حداقل در شرایط توأم با ریسکهای اقتصادی متعدد، فعالان و مدیران ارشد نهادهای مختلف با معضل اعتبار و روایی داده های در دسترس نیز مواجه نشوند.
نظرات کاربران