توجیه اقتصادی، شرط تداوم عملیات بازارگردانی

دسته بندی اخبار

تفاوت در بازار گردانی سهام از سوی سهامداران عمده یا شرکت های ناشر موجب شده است در ماه های اخیر بحث های فراوانی در خصوص عملکرد بازارگردان ها و نقش آن ها در نقد شوندگی و نوسان پذیری مطرح شود. فعالیت بازار گردانی به مانند سایر کسب و کارهای پایدار، باید دارای توجیه اقتصادی باشد. الزام ناشران یا سهامداران عمده آنها برای به کارگیری بازارگردان در تابلوی معاملات باید مدل تجاری سود آور داشته باشد و گرنه نمی تواند در بلند مدت به فعالیت خود ادامه دهد.

احسان عسکری معاون سرمایه گذاری و توسعه بازار شرکت تأمین سرمایه امید در گفت و گو با خبرگزاری سنا:

مزیت های بازار گردانی به خصوص در کاهش نوسانات ناشی از هیجانات سرمایه گذاری و افزایش نقد شوندگی بر کسی پوشیده نیست، ولی باید در خصوص تامین منابع مالی مورد نیاز عملیات بازار گردانی برای ناشران یا سهامداران عمده آنها نیز دنبال راه حل بود.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: برخی بازارگردانان به دلیل دسترسی مناسب به منابع مالی لازم برای عملیات بازار گردانی، عملکرد مناسبی از خود نشان می دهند، ولی برخی دیگر با محدودیت منابع مالی روبرو هستند.

به گفته عسکری، در یک سال گذشته، نسبت قیمت به درآمد بازار تقریبا ۴ برابر رشد کرده است و قیمت سهام بسیاری از شرکت های پذیرفته شده از ارزش ذاتی خود فاصله گرفته اند.

وی ادامه داد: سهامداران عمده این شرکت ها به دلایل مختلف، از جمله محدودیت در عرضه سهام به دلیل ترکیب سهامداری، عدم آشنایی کافی نسبت به بازار سرمایه و عدم عرضه سهام در قیمت های بالاتر از ارزش ذاتی و…. از فرصت عرضه سهام در بازار استفاده نکرده اند، ولی در حال حاضر ( به دلیل عرضه سهام در بورس ) می بایست نسبت به تامین مالی بازار گردان اقدام کنند.

عسکری با بیان اینکه شرکت های ناشر نیز به دلایلی امکان تزریق منابع کافی برای انجام عملیات بازار گردانی را در اختیار ندارند، خاطرنشان کرد: لذا زمانی که این ناشران ملزم می شوند بازارگردان دارای مجوز معرفی کنند، باید از روش های مختلف نسبت به تامین منابع مالی اقدام کنند و استقراض برای شرکت هایی که منابع مالی مازاد در اختیار ندارند، تنها راه حل ممکن است.

معاون سرمایه گذاری و توسعه بازار شرکت تأمین سرمایه امید، در عین حال افزود: استقراض از هر طریق نمی تواند در بلند مدت به فعالیت بازار گردانی توجیه اقتصادی دهد، زیرا در زمانی که بازار روند کاهشی در پیش دارد و نسبت قیمت به درآمد در حال کاهش است، هر میزان تزریق نقدینگی برای بازارگردانی صرفا منجر به زیان می شود.  بنابراین اگر امکان فروش سهام در بازار برای بازارگردان به هر دلیلی فراهم نشود، چگونه بازار گردان می تواند در بلند مدت دوام بیاورد.

 عسکری توضیح داد: همه فعالان بازار نسبت به عرضه آبشاری بازارگردانان در روز های مثبت انتقاد به جا و درست وارد می کنند، ولی این موضوع را باید در نظر داشت که در روز های منفی، بازار گردانان بیش از تعهدات روزانه خود اقدام به خرید می کنند که بخش عمده ای از منابع آن از محل اعتبار کوتاه مدت تامین شده است و لذا باید از محل فروش نسبت به تسویه اعتبار اقدام کنند.

این کارشناس بازار سرمایه پیشنهاد کرد برای مدیریت ریسک بازارگردانان در بازار ، راه حل مناسب برای تامین مالی بازارگردانان فراهم شود تا هم هزینه کمتری به ناشران یا سهامداران عمده آنها وارد کند و هم امکان نگهداری موجودی سهام نزد بازارگردان را برای دوره طولانی تر فراهم  کند.

به گفته عسکری، ایجاد خط اعتباری شخص از محل کارمزد معاملات بازار اوراق بهادار برای تخصیص آن به بازار گردانان، ایجاد معافیت های کارمزدی (که به نحو مناسب در بازار سرمایه مقرر شده است)، ارائه پاداش مالی به بازارگردان ها، تسهیل استفاده از معاملات الگوریتمی و افزایش رقابت میان بازارگردانان می تواند علاوه بر تحقق اهداف بازار گردانی، توجیه اقتصادی برای این کسب و کار فراهم کند.

وی افزود: توصیه می شود، در زمان پذیرش ناشران در بورس ها، بازارگردان مناسب از سوی ناشر تعریف شود و حجم سهام کافی برای عرضه در روزهای پس از عرضه عمومی اولیه در اختیار ایشان قرار گیرد تا با روش برنامه ریزی شده آن منابع مالی لازم برای بازارگردانی در روزهای منفی فراهم شود.

وی همچنین پیشنهاد کرد  سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس ها برای ارائه دسترسی مستقیم بازارگردانان به هسته معاملات نهایت همکاری را داشته باشند و این موضوع به صورت ابلاغیه مصوب اعلام شود تا در این خصوص همکاری کافی صورت گیرد.

عسکری در پایان افزود: برای قانونمند کردن عملیات بازار گردانی و الزام بازارگردانان به ایفای تعهدات و جلوگیری از رفتار های معاملاتی نا مناسب پیشنهاد می شود، تخفیف کارمزدی بازارگردانان، منوط به رعایت تمامی ضوابط و شرایط دستورالعمل بازار گردانی باشد تا همواره شاهد رفتار های قانونمند از سوی این بازیگران بازار باشیم.

نظرات کاربران